Om een goed beeld te krijgen van iemand zijn auditieve mogelijkheden bestaan er verschillende soorten testen die afgenomen kunnen worden. Sommige worden afgenomen zonder, andere met hoortoestellen.
Tonale gehoortest met hoofdtelefoon
Om te weten hoe goed of slecht iemand hoort, wordt een tonaal audiogram afgenomen. Dit is een gehoortest waarbij de persoon een hoofdtelefoon wordt opgezet en verschillende pieptonen zal horen. Deze pieptonen kunnen luid of stil klinken en hebben ook steeds een andere toonhoogte of frequentie. Aan de persoon die zijn of haar gehoor laat testen, wordt gevraagd een teken te geven van zodra een pieptoon wordt waargenomen. Het zachtste niveau per toonhoogte bepaalt zo de gehoordrempel. Het gemiddelde gehoorverlies wordt standaard berekend op basis van 1000 Hz, 2000 Hz en 4000 Hz. Bij een normaal gehoor komt het gemiddelde hiervan overeen met een waarde van < 20 dB. Van zodra het gemiddelde gehoorverlies > 40 dB bedraagt, is er sprake van een gehoorverlies en komt de mutualiteit tussen bij aankoop van een hoorapparaat.
Spraaktest in vrije veld
Het uiteindelijke doel van het dragen van een hoorapparaat is niet enkel beter horen, maar vooral beter verstaan. Hiervoor wordt een spraaktest afgenomen waarbij samengestelde woorden te horen zijn uit een luidspreker die luidop herhaald moeten worden. Per lijst van 10 woorden wordt het geluidsniveau geleidelijk aan verminderd. Het wordt dus steeds moeilijker om de woorden juist te verstaan en na te zeggen. De test wordt afgenomen zonder en met hoorapparaten zodat de resultaten met elkaar vergeleken kunnen worden om de verbetering vast te stellen. Aan de hand van het resultaat kan beslist worden de instelling van de hoorapparaten te wijzigen om het resultaat te optimaliseren.
Spraak-in-ruis test
Naast een gehoorverlies dat een verminderd spraakverstaan tot gevolg kan hebben, speelt ook de auditieve verwerking een grote rol. Deze auditieve verwerking heeft te maken met de auditieve functies, anders gezegd het verwerken van geluiden, klanken en spraak. Een van deze auditieve functies is het verstaan van spraak in achtergrondgeluid. Om dit na te gaan, kan een spraak-in-ruis test afgenomen worden. Hierbij zijn, net als bij de gewone spraaktest, woorden te horen uit een luidspreker en op hetzelfde moment wordt er ook een ruissignaal aangeboden. Het luidheidsniveau van de woorden wordt aangepast naargelang het woord juist of fout wordt herhaald. Het resultaat van deze test geeft een signaal-ruis verhouding die weergeeft hoe zacht de spraak mag zijn ten opzichte van de ruis om nog verstaanbaar te zijn. Dit kan vergeleken worden met een normwaarde om te bepalen of de auditieve verwerking extra moeilijkheden veroorzaakt.
Richtinghoren
Een andere auditieve functie die bij auditieve verwerking hoort, is lokalisatie en lateralisatie van geluid. Bij goed afgestelde hoorapparaten kan duidelijk worden waargenomen van waar een geluid komt. Om dit te beoordelen wordt een test richtinghoren afgenomen. Bij deze test zit de hoortoesteldrager in het midden van een richtingboog waarop meerdere luidsprekers bevestigd zijn en afzonderlijk een geluid uit te horen is. Er wordt gevraagd steeds het nummer van de luidspreker te zeggen waaruit het geluid waargenomen werd. Aan de hand van het resultaat kan worden nagegaan of de balans tussen de hoortoestellen in evenwicht is.
Visual Speech Mapping
Om een hoortoestel juist af te kunnen stellen, is er meer informatie nodig dan enkel het gehoorverlies. Elke persoon heeft unieke gehoorgangen met eigen specifieke eigenschappen. Via Visual Speech Mapping (VSM) worden deze eigenschappen opgemeten en kan hiermee een nieuwe berekening gemaakt worden voor de instelling van de hoorapparaten.
Aan de hand van dit filmpje wordt uitgelegd hoe dit juist in zijn werk gaat:
Percentiel analyse
De techniek van Visual Speech Mapping, zoals hierboven in het filmpje uitgelegd, stelt ons in staat om via objectieve metingen de specifieke karakteristieken van de gehoorgang in kaart te brengen. De berekeningen om een hoortoestel aan te passen op het gehoor, baseren zich echter op een vooraf bepaalde rekenregel. Rekenregels zijn een goed uitgangspunt, maar zijn eerder algemeen. Er wordt dus wel rekening gehouden met de individuele karakteristieken van de gehoorgang maar de berekening van de versterking gebeurt nog niet op een gepersonaliseerde manier.
Om een goede versterking te voorzien, is het belangrijk niet enkel rekening te houden met de gehoordrempel – het zachtste geluid dat gehoord kan horen – maar ook met het luidheidsniveau dat het meest aangenaam klinkt en het niveau dat als oncomfortabel overkomt. Deze spreiding van net hoorbaar tot oncomfortabel luid is het dynamisch bereik van het gehoor en is bij iedere persoon anders. Een hoortoestel moet idealiter alle geluiden die het opvangt zo versterken dat ze op een correcte manier worden waargenomen binnen het dynamisch bereik, met name stille geluiden net hoorbaar en harde geluiden niet onaangenaam.
Via een test genaamd loudness scaling, kan het dynamisch bereik opgemeten worden. Aan de hand van Percentiel Analyse, een statisch onderbouwde manier om de gegevens van het dynamische bereik van het gehoor te verwerken in de methode van Visual Speech Mapping, kan het hoortoestel beter afgesteld worden op iemand zijn gehoor.